BIM begint steeds meer een standaard te worden in de verschillende levenscycli van een gebouw. Waar modellen in de start van het BIM-tijdperk hoofdzakelijk via de aannemerij en architecten vanuit de nieuwbouw ontstonden zien we nu steeds vaker gebouwinformatiemodellen vanuit de renovatie, herontwikkeling en de bestaande bouw ontstaan. Hierdoor krijgen wij vanuit de verschillende stakeholders binnen de vastgoed- en bouwkolom steeds vaker de vraag: “Wat kunnen we met die modellen en waar ligt het omslagpunt voor een Businesscase?”.
Beleidskeuzes maken
Voor Fimble ligt de focus op de bestaande bouw en het (facilitair) beheer ervan. Mede hierdoor willen wij graag iets vinden van het proces en de modellen vóór de start van een ontwikkeling van een gebouw. Zowel bij nieuwbouw als bij een renovatie. De exploitatiefase is namelijk de fase waarin je je object optimaal wenst te benutten als het gaat om gezondheid voor de medemens, efficiëntie en flexibiliteit in gebruik, inzet van financiële middelen maar ook het duurzaamheidsaspect. Juist dit aspect op gebied van energie- en grondstoffentransitie begint steeds zwaarder te wegen in beleidskeuzes. Door bij de start van een (nieuwbouw) traject al mee te mogen denken kan je nog invloed hebben op de keuzes van een BIM ten behoeve van de exploitatiefase.
Inzicht
De Rijksoverheid wil dat in 2020 14% van alle gebruikte energie in Nederland uit duurzame bronnen komt en dat dit in 2030 minimaal 27% is1. In 2050 moet de energievoorziening bijna helemaal duurzaam zijn. Ook is er de ambitie om 49% minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990 te realiseren en als het gaat om de klimaatafspraken vanuit de overheid om in 2050 80-95% minder broeikasgassen zoals CO2 uit te stoten2. Gezien deze ambities die er zijn in Nederland speelt dit momenteel een belangrijke rol in de keuze en visie die Fimble heeft als het gaat om wat er in een ILS en BIM-protocol zou moeten worden opgenomen. Wij adviseren altijd met een efficiënte aanpak en minimale dataset, een maximale aansluiting op de doelstellingen te krijgen vanuit het BIM-model. Dit geeft het gewenst toekomstig inzicht op deze ambities vanuit je model.
BIM-Requirements
BIM is niet meer weg te denken in de (her)ontwikkeling van gebouwen. Door de nieuwe ontwikkelingen wordt er met de toepassingen van 3D steeds meer mogelijk. Gebouwen worden daarnaast steeds meer data-gestuurd. Het belang van het beschikken over goede data van je gebouw wordt daarom essentieel. Het gevolg van BIM is dat er steeds meer data door een model gefaciliteerd kan worden. Om deze ontwikkeling goed te ondersteunen dien je e.e.a. vast te leggen in een protocol en een Informatie Levering Specificatie (ILS). Dit gebeurt afhankelijk van het project door opdrachtnemers onderling maar ook steeds vaker door opdrachtgevers. Een BIM-protocol gaat in op 'hoe' er binnen een project met BIM gewerkt wordt. Een ILS beschrijft 'welke' data in welke vorm wordt aangeleverd.
Een opdrachtgever wil het model op een correcte manier toepassen in het beheer of het vervolg van de levenscyclus van een gebouw. Daarvoor kan hij een set afspraken vastleggen en meegeven aan de opdrachtnemende partijen. Deze afspraken en voorwaarden die aan een BIM en projectproces worden gekoppeld noemen we de BIM-Requirements. Je kan dit document ook wel zien als een Programma van Eisen voor je BIM.
Op de vraag van nieuwsgierige klanten hoe zij moeten beginnen met BIM, is bij ons dan ook altijd primair de vraag: “Voor welk doel wil je het model inzetten of welke processen zou het BIM model moeten kunnen ondersteunen?”. Vragen over het inzetten van een (bestaand) BIM model in eigen processen van de klant of de aanloopfase van een aanstaand project waarin er “gebimd” zal gaan worden, kunnen dan worden beantwoord. Momenteel zien wij dat de BIM-Requirements steeds meer gestandaardiseerd worden opgesteld en toegepast. Dit heeft ervoor gezorgd dat de Informatie Levering Specificatie (ILS) en protocollen veelal als basis worden gesteld voor aanvang van een project.
Maar welk systeem gebruik je dan als primaire bron? Welke data vanuit je model gebruik je voor de andere systemen? En welke data wil je feitelijk als (bron)data in je model hebben? Wat wij de klanten willen meegeven is om goed na te denken over welke processen er binnen haar eigen organisatie spelen, maar ook daar buiten. Er zal worden gekeken naar de databehoefte van de verschillende processen en welke data vanuit een model kan worden ontsloten. Dit laatste is voor ons een basisaspect van de BIM-Requirements. Partijen zoals (onder)aannemers, co-partners, adviseurs of leveranciers die moeten uiteindelijk ook met deze informatie aan de slag en werken ieder in eigen softwarepakketten.
Must-Have
Een businesscase is niet altijd te maken als het gaat om de inzet van een BIM-model om één doel of één proces te ondersteunen. De opmerking: “Het modelleren van een BIM is wel erg duur om plattegronden te verkrijgen”, wordt gelukkig steeds minder gemaakt. Het is vergelijkbaar zoals er op de eerste iPhone werd gereageerd: “Dat is toch wel een dure rekenmachine”. Inmiddels begrijpen we dat een BIM niet alleen een visueel model is waar 2D-tekeningen uit gegenereerd kunnen worden maar dat het model meerdere doelen dient dan dat. Men ziet in dat het een datamodel is waarvan de data met een Application Programming Interface (API) gekoppeld kan worden. Een koppeling van data met (primaire) softwaresystemen van derden of op basis van een import- en exportfunctie kan worden ingelezen. Het gebruik van een 3D-viewer zien wij ook steeds vaker terugkomen. Het besef dat een BIM model het makkelijk maakt bepaalde processen vanuit één brongedachte te gebruiken, kan niet meer worden gezien als een “nice-to-have” maar wordt vaker gezien als een “must-have” binnen de vastgoedmarkt.
De veranderende rol van de adviseur
Data uit een BIM-model zal in de toekomst steeds meer de basis vormen om gefundeerde integrale keuzes mee te kunnen maken. Deze keuzes kunnen alleen worden gemaakt met gevalideerde data. De toekomstige mogelijkheden van een common data environment zal hier een belangrijke rol gaan spelen als single source of truth. Hier ligt nog steeds een opgave bij de adviseurs en inspecteurs om deze data actueel te houden. Hun rol zal steeds meer veranderen door de inzet van BIM, maar om een “as built” situatie te krijgen zul je nog steeds fysiek op locatie moeten gaan kijken. Besluitvormingen worden echter steeds vaker bepaald door algoritmes en artificial intelligence. De ontwikkelingen hierin gaan razend snel. Maar uiteindelijk zal een visueel oordeel van een adviseur op locatie nodig zijn en blijft het BIM-model nog steeds een hulpmiddel omdat nog niet alles op afstand kan worden gemonitord. Data vanuit BIM-modellen zullen wel steeds meer de basis gaan vormen waardoor twijfels over exacte hoeveelheden als input voor bijvoorbeeld meerjarenonderhoudsplanningen en aanbestedingen minder zullen worden. Hierdoor kan de adviseur weer adviseur zijn en hoeft hij zich niet bezig te houden met zaken waarop hij niet zou moeten worden afgerekend.
Mocht je vragen hebben over de toepassing van BIM in het beheer, dan helpen wij je graag verder. Neem contact met ons op via de website, mail of telefoon.
- Rijksoverheid, Rijksoverheid stimuleert duurzame energie, geraadpleegd op 13-05-2020, https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzame-energie/meer-duurzame-energie-in-de-toekomst
- Rijksoverheid, Klimaatbeleid, geraadpleegd op 13-05-2020, https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/klimaatverandering/klimaatbeleid
.svg)
