Het is een boeiende vraag die ons op kantoor dagelijks bezighoudt. Er wordt aardig wat afgebimd in Nederland, grote projecten kunnen niet meer zonder BIM, gelukkig maar. We zien ook dat het niet alleen maar gaat om een 3D model; data wordt steeds belangrijker en we maken modellen ook steeds slimmer. We zien vooral een focus op een goed model om zodoende te kunnen bouwen en uiteindelijk op tijd op te leveren. In de basis is dit ook waar een model ondersteunend en faciliterend is. Is de kracht van een goed model dat we dan steeds efficiënter gaan (samen)werken en het bouwproces beter kunnen laten verlopen? Waarschijnlijk wel hoor ik je denken. Maar wat is een goed model in de ogen van de opdrachtgever of eigenaar van het gebouw?
As-Built Model
Als eigenaar van het gebouw en dus ook het BIM model (toch?) wordt deze vraag nog regelmatig gesteld. Idealiter kan een eigenaar/beheerder het model inzetten in het beheerproces. Het kan gebruikt worden om data te onttrekken, denk aan tekenwerk, hoeveelheden van toegepaste materialen en overzicht van ruimtes met als stip op de horizon de inzet van een ‘digital twin’ in een virtuele omgeving wat communiceert met andere software. Maar als je als opdrachtgever een as-built model opgeleverd krijgt, wat krijg je dan? Eén model of tientallen disciplinemodellen van leveranciers en opdrachtnemers? En krijg je allemaal Ifc modellen (of een smc. model) of verschillende native files? Kortom: met welke delen van de bekende hamburger, in de afbeelding hieronder, vorm je een as-built model?
Protocol en ILS – ISO-19650
Bij Fimble ondersteunen we de opdrachtgever of eigenaar door samen te werken aan een Informatielevering specificatie (ILS). Hierin worden product eisen vastgelegd voor onder andere het as-built model. Er wordt beschreven welke data wordt geëist en op welke plek dit in het model moet worden verwerkt dan wel terecht moet komen in de Ifc. Met de ontwikkeling van de internationale standaard ISO-19650 worden het BIM-protocol en de ILS meer en meer verweven tot één document, de BIM-Requirements waarin zowel proces- als product eisen worden beschreven.
Bovenstaand schema beschrijft het processchema van de ISO-19650. Rechts bovenin worden de eisen van de opdrachtgever vastgesteld, wat uiteindelijk bij stap 6 (oplevering) aangeleverd moet worden alvorens het in beheer genomen wordt. Duidelijk zichtbaar is dat informatie bestaat uit grafische en niet grafische data samengevoegd met documentatie.
Uitdagingen
Momenteel geven we deze eisen vorm en kijken we hoe hier in de praktijk mee om moet worden gegaan. Er zijn nog genoeg uitdagingen op te pakken: zoals reeds benoemd, wat is een as-built model, en als we de open standaarden volgen en een Ifc-bestand uitvragen, hoe houd je dan eenduidig revisies bij; oftewel is alleen Ifc wel voldoende?
En waar ligt de grens tussen data die in het model wordt opgenomen of later als data wordt toegevoegd; wat vraag ik uit van de bouwpartijen en wat voeg ik later toe? Zowel de ILS O&E als de Aedes ILS die door corporaties wordt toegepast laten duidelijk zien dat een BIM voor gebruik en beheer afwijkt van een BIM voor de ontwikkeling en uitvoering van een gebouw.
Een goed model?
Ondanks de uitdagingen die we nog hebben zijn er ook heel veel mogelijkheden, er kan al veel. Een model wat consequent is opgebouwd en waar de Basis ILS is toegepast biedt ongelofelijk veel waarde voor een opdrachtgever of eigenaar. Het feit dat hoeveelheden van daken, gevels, kozijnen en ruimtes inzichtelijk is, is een grote stap vooruit evenals het inzicht in installaties. Een goed model stelt de eigenaar in staat om te bepalen wat er is, waar het zit en hoe vaak het voorkomt.
Voor corporaties geldt dat een goed model de basis biedt voor het vastgoedbeheer, het biedt een digitale representatie van het bezit, levert geometrische informatie over de woning en is uiteindelijk de kapstok voor vastgoeddata. We zien hier al een aantal mooie voorbeelden van in deze sector.
Een goed model vormt ook de basis voor een due dilligence, inzicht in de staat van het gebouw gekoppeld aan de hoeveelheden geeft direct veel inzichten. Bij een eventuele verkoop van het gebouw is een hogere prijs hierdoor reëler.
Dus wat is de kracht van een goed model? Een goed model biedt de basis voor het beheer, het zorgt ervoor dat data opnieuw en meermaals ingezet kan worden. Het moet consistent en gestructureerd opgebouwd zijn en essentiële basisinformatie bevatten dat aansluit op het beheerproces, oftewel: wat heb ik, hoeveel en waar zit het? Een duidelijke volgende stap is data inzetten en koppelen met andere software.
Als Fimble zijnde begeleiden we partijen bij het opzetten van proces- en product eisen, de ILS en BIM Requirements kunnen ingezet worden bij het ontwerp- en engineeringstraject. Maar ook bij migratie trajecten van 2D data naar 3D BIM-modellen. Momenteel participeren we in verschillende werkgroepen waarin verder nagedacht wordt over de standaardisatie van BIM.
Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel, of wilt u meer weten over een BIM, een ILS of de toepassing hiervan binnen uw bedrijf, dan kunt u ons op onderstaande gegeven bereiken.
.svg)
